“Werkgevers met andere ogen leren kijken naar veilig werken”
Als trainer en examinator is Lianne de Vos met haar bedrijf KOM-meet sinds een jaar netwerkpartner van SWB. “Ieder mens heeft talenten. Ik wil het verschil maken voor mensen die een andere aanpak nodig hebben om deel te kunnen nemen aan het arbeidsproces. Iedereen telt mee.”
We spreken elkaar via Zoom, desondanks spat het engagement van Lianne bijna door het scherm heen. Zo gedreven vertelt ze. Over mensen die door hun gebrekkige taalvermogen of andere leerproblemen buiten de boot vallen op de arbeidsmarkt. Over mensen voor wie VCA te hoog gegrepen is maar die oh zo waardevol kunnen zijn voor bedrijven. Over leerlingen in het Praktijkonderwijs die steeds struikelden over VCA maar op school of op hun stagebedrijf het SWB-certificaat behaalden. Wat in beleidstaal heet: ‘mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt’.
Duurzaam inzetten
Veilig werken. Het kan én moet anders, stelt Lianne. Herhaaldelijk pleit ze in ons gesprek voor ‘omdenken’. “De beeldvorming is nu dat bedrijven denken dat ze volledig VCA gecertificeerd moeten zijn. Dat zit zo in het systeem. Terwijl dat nergens zo in de Arbowet staat. Maar in aanbestedingen wordt bijna standaard VCA verplicht gesteld. Ook door gemeenten die tegelijkertijd met de SROI-verplichting (Social Return on Investment) juist mensen met beperkingen een kans zouden moeten geven. De gedachte achter SROI is het duurzaam inzetten van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Helaas lukt dat niet altijd omdat het faciliteren van de mogelijkheden hiertoe (nog) niet altijd passend is voor werkgevers. De ervaring is dat wanneer werkgevers voldaan hebben aan deze SROI-verplichting, men geen kans ziet om de mensen aan te houden binnen het bedrijf en zij weer terugkomen bij de uitkerende instantie. Terwijl het doel van SROI juist is duurzaam plaatsen van mensen.”
Hart en ziel
Dat Lianne zich met hart en ziel inzet voor mensen die het lastig hebben op de arbeidsmarkt, heeft een achtergrond. In haar vorige professionele leven werkte ze in de horeca. Door een ongeval kwam ze in een reïntegratietraject terecht en ervoer ze aan den lijve hoe het voelt “als je niet meer meetelt in de maatschappij”. Zelf bleef ze niet bij de pakken zitten en startte haar bedrijf: Sense@vice (re-integratie en jobcoaching). Jaren later, en vele ervaringen rijker, wilde ze ‘haar doelgroep’ ook anders helpen en ondersteunen. Zo kwam ze in aanraking met SWB. Dat maakte dat ze “glimmertjes” kreeg in haar ogen en ze een mooie kans zag voor haar doelgroep. Ze volgde de training om voor SWB trainingen te mogen geven en examens af te nemen en startte: KOM-meet(Kennis Op Maat) dat mensen met lees- en leerproblemen helpt om het SWB-veiligheidscertificaat te behalen.
BNI-netwerk
Op het gebied van bewust veilig werken is er nog een hele wereld te winnen, vindt Lianne. Daarom is ze niet alleen als trainer en examinator voor SWB actief. Ze positioneert zich ook als adviseur voor SWB en denkt met bedrijven mee over hun veiligheidsbeleid. Dat doet ze onder meer in netwerkbijeenkomsten van BNI, een zakelijk platform voor en door bedrijven. “Graag wil ik werkgevers met andere ogen laten kijken naar bewust veilig werken. Laatst sprak ik met een bedrijf dat zonnepanelen plaatst. Ze kregen te maken met een bedrijfsongeval. De eerste reflex van de eigenaar was: ik ga iedereen naar VCA sturen. Want ik wil voor 100% ingedekt zijn. Tijdens ons gesprek beaamde hij dat VCA vooral heel talig en theoretisch van opzet is. Medewerkers leren de vragen van buiten en zijn zich dan vaak wel bewust wat veilig werken inhoudt, maar kunnen er niet naar handelen. Het is niet zichtbaar en tastbaar genoeg. Werkgever en Lianne zijn nu in gesprek om een maatwerk-training te geven, en ze vanuit SWB, tools aan te reiken om bewust veilig te werken. “Want als je op een dak staat is het belangrijk dat je weet waarom je ‘moet’ werken en handelen zoals het wordt voorgeschreven. In onze SWB-trainingen laten we zien wat er gebeurt op het dak in plaats van in algemene termen op theoretische wijze te duiden hoe het zou moeten. Door het tonen video’s met praktijkvoorbeelden, het geven van instructies en tips en het werken met goedgekeurde instructiekaarten wordt dit voor medewerkers zichtbaar en tastbaar”.
Job carving
Een gesprek met Lianne wordt nooit saai. Vanuit een helicopterview praat ze over veiligheid en legt ze verbanden tussen thema’s als Arbobeleid, inclusie, de arbeidsmarkt en velig werken. Wat ook het gesprek boeiend maakt: Lianne heeft niet alleen analyses maar óók oplossingen. Zo is ze van mening dat veel meer mensen die nu buitenspel staan op de arbeidsmarkt mee zouden kunnen doen. “Met job carving kun je echt iets betekenen voor mensen die niet een hele functie kunnen vervullen maar wel specifieke taken binnen een functie. Zo creëer je werk dat past bij wat iemand wél kan. Op de arbeidsmarkt kunnen veel vacatures niet vervuld worden, deels ook omdat werkgevers blijven vasthouden aan volledige functieomschrijvingen. Zet mensen in op hun talenten en leer te denken vanuit mogelijkheden om deelfuncties te creëren in plaats van vast te houden aan de traditionele kaders. Dat geldt ook voor de wijze waarop veilig werken wordt benaderd. Werken aan een inclusievere arbeidsmarkt en het rigide blijven vasthouden aan VCA als leidend veiligheidscertificaat staan haaks op elkaar. Opdrachtgevers zoals gemeenten zouden daar stil bij mogen staan, als ze aanbestedingen uitschrijven. Bedrijven moeten ook qua veiligheid voldoen aan de Arbowet van hun branche. Wanneer er in de aanbestedingen zou staan ’Veilig werken volgens de voor de branche geldende Arbonormen’ zou VCA één van de certificeringen kunnen zijn. Echter met het SWB-certificaat voldoe je én aan de Arbowetgeving én kun je mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt laten deelnemen in je bedrijf.”
"Veilig werken is geen kunstje"
Sinds een jaar is Lianne netwerkpartner voor SWB. In de afgelopen tijd is haar enthousiasme over de samenwerking alleen maar gegroeid. In de gesprekken die ze heeft met scholen, werkgevers en gemeenten, en de trainingen die ze geeft, merkt ze keer op keer dat de meerwaarde van SWB wordt gezien. Dat geldt voor maatwerk-trainingen voor bijvoorbeeld nieuwe Nederlanders maar ook voor trainingen aan medewerkers in sectoren als Groen, Schoonmaak en Productiewerk; de branches waarop Lianne zich met name focust.
“Als trainer word je door SWB fantastisch gefaciliteerd. Zo kunnen we putten uit ruim 300 video’s waarin veiligheidsrisico’s in beeld worden gebracht. Voor mensen die moeite hebben met taal en praktijkgeschoolde mensen is dat dé manier om te leren: vanuit beelden in plaats vanuit tekst. Naast de fysieke trainingen gaan ze met de E-learning aan de slag. De E-learning beweegt mee met hun niveau. Ook de goedgekeurde instructiekaarten van SWB zijn tools waarmee je het verschil maakt.”
”Laatst ontmoette ik een eigenaar van een hoveniersbedrijf. Hij had een nieuwe stagiaire. Hoe laat je die dan veilig werken met bijvoorbeeld een bosmaaier? Je hebt me echt getriggerd, zei hij toen ik het had over trainingen die ik geef over bewust veilig werken en de toepassing van instructiekaarten. Mooi dat bedrijven zo ontdekken dat je met SWB medewerkers echt leert nadenken over bewust veilig werken en dat veiligheid geen kunstje is. Daarom spreekt het gedachtegoed van SWB mij ook aan. Medewerkers worden zich echt bewust van de risico’s die henzelf of collega’s in gevaar kunnen brengen. En de werkgever kan aantoonbaar maken dat hij echt investeert in veilig werken.”
Lianne de Vos
KOM is opgericht door Lianne de Vos. Lianne heeft jaren gewerkt als re-integratieconsulent en jobcoach. Ze begeleidde met name mensen die praktijkonderwijs hebben gevolgd. Kenmerkend voor deze doelgroep is dat men handig is en vooral leert door te doen en te zien. Echter, soms is het nodig om theorie bij te spijkeren. Bijvoorbeeld om het veiligheidscertificaat VCA-B te halen. Voor mensen die moeite hebben met leren en lezen kan dat een drempel zijn om aan de slag te kunnen. Precies daarom heeft Lianne KOM opgezet.
Het zit in de aard van Lianne om anderen te helpen. Dat heeft ze altijd gedaan. Met haar positieve levenshouding en haar inlevingsvermogen stelt ze mensen die een steuntje in de rug nodig hebben op hun gemak. Ze geeft hen het zelfvertrouwen en de rust die nodig zijn om een doel te bereiken.
